GOSC.PL
publikacja 06.04.2020 12:00
Na tegorocznym Triduum Paschalnym nie spotkamy się w naszych kościołach. Jak będzie wyglądać w czasie epidemii i gdzie możemy śledzić relację z udziałem bp. Tadeusza Lityńskiego?
Liturgia Triduum paschalnego jest pełna symboli i znaków. Warto poznać ich znaczenie. Krzysztof Król /Foto Gość
Śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa nazywa się jego Paschą. Dlatego trzy dni poświęcone liturgicznym obchodom męki, śmierci i zmartwychwstania Pańskiego noszą nazwę Triduum Paschalnego. Stanowi ono szczyt całego roku liturgicznego. Rozpoczyna się w Wielki Czwartek wieczorem od celebracji Mszy Wieczerzy Pańskiej, kończy się zaś wieczorem w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. W tym roku, ze względu na stan epidemii, celebracje Triduum Paschalnego odbędą się bez udziału wiernych, z wyjątkiem Mszy św. w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył obrzędom liturgicznym Triduum Paschalnego w paradyskim kościele seminaryjnym. W Wielki Czwartek, Wielki Piątek i w Noc Zmartwychwstania Pańskiego o godz. 19 ich transmisję przeprowadzi TVP 3 Gorzów Wielkopolski i Radio Zachód.
Msza Wieczerzy Pańskiej rozpoczynająca obchód Triduum Paschalnego jest sprawowana w Wielki Czwartek (9 kwietnia) wieczorem na pamiątkę ostatniej wieczerzy, którą Chrystus spożył z apostołami przed swoją męką i śmiercią. Ustanowił wówczas sakrament Eucharystii i kapłaństwa oraz pozostawił swoim uczniom przykazanie wzajemnej miłości. Ostatnią Wieczerzę Chrystus poprzedził gestem umycia nóg apostołom, dając im przykład pokornej służby. W trakcie Mszy Wieczerzy Pańskiej, podczas śpiewu hymnu Chwała na wysokości Bogu, uderza się w dzwony. Od tego momentu milkną one aż do Wigilii Paschalnej. W tym roku nie będzie obrzędu umycia nóg, który zazwyczaj ma miejsce po homilii. Nie urządza się również tzw. ciemnicy. Najświętszy Sakrament pozostawia się po liturgii jak zwykle w tabernakulum. W godzinach wieczornych poza liturgią wierni będą mieli możliwość indywidualnej modlitwy w kościołach, przy zachowaniu obowiązujących ograniczeń co do liczby osób w kościele. Podobnie w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę kościoły powinny pozostawać dostępne dla wiernych, którzy pragną się w nich pomodlić.
W Wielki Piątek (10 kwietnia) wiernych obowiązuje post. W tym dniu nie sprawuje się Mszy św. Ołtarz pozostaje obnażony - nie ma na nim krzyża, świeczników i obrusów. Po południu lub wieczorem sprawuje się Liturgię Męki Pańskiej. Liturgia ta rozpoczyna się od gestu prostracji: celebrans po wejściu do kościoła w całkowitym milczeniu pada na twarz przed ołtarzem. Dalej ma miejsce lektura czytań biblijnych o męce Chrystusa, zwłaszcza opisu męki Pańskiej wg św. Jana.
Z kolei w rozbudowanej modlitwie powszechnej zanosi się do Boga prośby w intencji Kościoła i całego świata. W tym roku do tej modlitwy zostanie dołączone specjalne wezwanie w związku z epidemią koronawirusa:
"Módlmy się za wszystkich udręczonych trwającą epidemią, aby nasz Bóg i Pan przywrócił chorym zdrowie, dał siły tym, którzy się nimi opiekują, pocieszył płaczące rodziny, a zmarłym dał pełnię odkupienia. [chwila modlitwy w ciszy] Wszechmogący wieczny Boże, w Tobie słaba ludzkość ma najlepszą obronę, prosimy Cię, wejrzyj łaskawie na znużenie Twoich dzieci, które przygniata boleść gwałtownego utrapienia; w Twojej łasce ulżyj cierpieniu chorych; udziel sił tym, którzy im służą; daj wieczny odpoczynek zmarłym i spraw, aby w tych nieszczęśliwych dniach wszyscy mogli odnaleźć pociechę w Twoim miłosierdziu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen".
W Wielki Piątek nie będzie tradycyjnego przeniesienia Najświętszego Sakramentu do tzw. grobu Pańskiego. Na zakończenie liturgii naczynie z Najświętszym Sakramentem zostanie umieszczone jak zwykle w tabernakulum. Na ołtarzu pozostanie krzyż, aby umożliwić jego adorację wiernym, którzy przyjdą do świątyni na indywidualną modlitwę. Nie wolno jednak oddawać czci krzyżowi przez ucałowanie i dotykanie. Tradycyjna wielkopiątkowa zbiórka ofiar na utrzymanie miejsc kultu w Ziemi Świętej została przełożona na niedzielę 13 września 2020 r.
W Wielką Sobotę (11 kwietnia) Kościół trwa na modlitwie przy grobie Pańskim, rozważając mękę i śmierć Chrystusa. Również tego dnia nie sprawuje się Mszy św. W Polsce szeroko rozpowszechniony jest zwyczaj błogosławienia pokarmów na stół wielkanocny, który w tym roku - ze względu na ograniczenia spowodowane epidemią - nie będzie mógł się odbyć w kościołach. Duszpasterze zachęcą wiernych, aby w poranek wielkanocny przed uroczystym śniadaniem błogosławieństwo stołu wypowiedział ojciec lub matka, ewentualnie inny dorosły członek rodziny. Odpowiednie pomoce do odprawienia tej domowej liturgii zostały opracowane przez Wydział Duszpasterski Kurii Diecezjalnej w Zielonej Górze. Proboszczowie powinni udostępnić je wiernym poprzez parafialne strony internetowe i inne kanały komunikacji.
Wigilię Paschalną w Wielką Noc (11/12 kwietnia) można rozpocząć najwcześniej o godz. 20.30. Składa się ona z czterech części. Pierwszą stanowi liturgia światła. W tym roku nie rozpala się jednak ogniska poza kościołem. Liturgię rozpoczyna się przy wyjściu z zakrystii lub w prezbiterium przy zapalonej świecy. Odmawia się jak zwykle modlitwy przy paschale. Potem zapala się paschał i inne światła w kościele oraz wygłasza Orędzie Wielkanocne. Następuje liturgia słowa. Składa się ona przynajmniej z 5 czytań biblijnych (zalecane 9). Chociaż w tym roku obrzędy odprawia się bez udziału ludu, to jednak nie należy zmniejszać liczby czytań przewidzianych przez lekcjonarz. Proklamację Ewangelii poprzedza śpiew Alleluja, który zabrzmi po raz pierwszy po wielkopostnej przerwie. W czasie liturgii chrzcielnej pomija się poświęcenie wody i pokropienie wiernych. Odnawia się tylko przyrzeczenia chrzcielne. Ostatnią część stanowi liturgia Eucharystii - pierwsza Msza św. uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego. Po Wigilii Paschalnej i w poranek Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego nie urządza się procesji rezurekcyjnej. Na zakończenie śpiewa się wielkanocną antyfonę do Najświętszej Maryi Panny (Regina coeli), po czym zaleca się dodać suplikacje. Podobnie należy czynić przez cały okres wielkanocny.
Msze św. w dzień Zmartwychwstania Pańskiego (12 kwietnia) należy odprawiać według normalnego porządku niedzielnego, z zachowaniem aktualnie obowiązującego limitu osób w kościele.