Wojskowe mogiły za murem szpitala

Katarzyna Buganik

publikacja 29.10.2015 09:39

Radziecka nekropolia wojenna znajduje się prawie w centrum miasta, po lewej stronie wejścia do obecnego 105. Kresowego Szpitala Wojskowego.

Żary Żary
Na cmentarzu radzieckim pochowano 352 osoby
Katarzyna Buganik /Foto Gość

Pierwotny cmentarz wojenny znajdował się na terenie dawnego cmentarza żydowskiego. Po ekshumacji szczątki żołnierzy przeniesiono na obecne miejsce w połowie lat 60. XX wieku. W 1967 roku postawiono pomnik ustawiony na wprost wejścia. Na cmentarzu pochowano 352 osoby, w tym także oficera I Armii Wojska Polskiego – Edmunda Polańskiego.

W cmentarnym murze umieszczono również tablicę poświęconą ofiarom obozu jenieckiego (w czasie walko o miasto wyzwolono kilka tysięcy jeńców francuskich, rosyjskich i polskich). Dzięki staraniom rodzin poległych, do niektórych płyt przymocowano fotografie. Jedna z mogił kryje zbiorowy pochówek (12 ciał).

Szpitalne tereny należały dawniej do posiadłości rodu Promnitzów. Później zorganizowano tu szpital psychiatryczny, który z czasem rozbudowano i przekształcono w spory kompleks szpitalny. Po zajęciu Żar przez Armię Czerwoną budynki zaadaptowano na lazaret. To najprawdopodobniej w nim właśnie zmarła przeważająca większość pochowanych na cmentarzu żołnierzy.

Żary zostały zdobyte 16 lutego 1945 roku, a nagrobki datowane są przeważnie na kwiecień 1945 roku.

Na terenie diecezji, radzieckich miejsc pamięci jest więcej. Podobne wojenne cmentarze znajdują się m.in. w Cybince, Rzepinie, Międzyrzeczu i Żaganiu.